In de rubriek Vraag & Verander deelt onze veranderkundige Mariëlle Slooff-Slieker elke maand inzichten en tips voor duurzame gedragsverandering binnen de informatiehuishouding. Allerlei vragen hebben al de revue gepasseerd. Daarom even een korte recap. En aan jou de vraag: wat wil jij weten?
Hoe zorg ik dat mijn leidinggevende informatiehuishouding wél belangrijk vindt? Dat is de meest gestelde verandervraag aan het Leerhuis. Het antwoord: we neigen ernaar om vanuit de inhoud uit te leggen waarom informatiehuishouding belangrijk is. Met argumenten die je zelf overtuigend vindt. Maar je leidinggevende hecht hier mogelijk minder waarde aan. Kijk en luister eens goed naar wat je leidinggevende precies zegt over het onderwerp. En probeer te ontdekken waar de weerstand zit. Want weerstand begrijpen en herkennen is de kern van gedragsverandering. Je kunt gedrag duurzaam veranderen zodra je stopt met reageren op weerstand en leert kijken en luisteren zonder te oordelen.
Tip 1: Stop met reageren op weerstand en leer kijken en luisteren zonder oordeel
Drie soorten weerstand
Er zijn drie hoofdsoorten weerstand: opstandigheid, sceptisisme en passiviteit. Die komen voort uit drie belangrijke basisbehoeftes: de behoefte aan autonomie (opstandigheid), zekerheid (scepticisme) en energie (passiviteit). Omgaan met weerstand doe je door de basisbehoefte te herstellen die aan de weerstand ten grondslag ligt.
Tip 2: Herstel de basisbehoefte die aan de weerstand ten grondslag ligt
Ook goed om te weten: weerstand is géén bewuste keuze. Het ontstaat grotendeels onbewust en is een logische reflex of emotie op wat afwijkt van onze verwachting.
Hardnekkige weerstand
Opstandigheid, ook wel reactance genoemd, is de meest primaire vorm van weerstand én de hardnekkigste. Tegelijkertijd is het een gezonde, natuurlijke reactie: mensen willen graag zelf keuzes maken en niet het gevoel hebben dat hen iets wordt opgelegd. Dit verklaart waarom extra uitleg, motiverende speeches of regels vaak averechts werken: ze vergroten het gevoel van dwang en daarmee de weerstand. Gelukkig zijn er bewezen strategieën om reactance te verminderen en mensen juist mee te krijgen in verandering.
Tip 3: Respecteer het gevoel van autonomie en geef keuzevrijheid, inspraak en ruimte voor zelfovertuiging
Meer weten?
Alle afleveringen van Vraag & Verander! kun je hier terugvinden, onderaan de pagina. Heb je zelf een vraag over het duurzaam veranderen van gedrag binnen jouw organisatie? Stuur die dan naar marielle.slooff@nationaalarchief.nl.